Lady Margaret, a więc Cieszynianka na angielskim dworze

Lady Margaret, a właściwie Małgorzata, cieszyńska księżniczka, którą należy określać jako Małgorzatę Zapomnianą. W polskiej literaturze historycznej jej osoba jest prawie nieznana. Na szczęście nie zapomnieli o niej historycy brytyjscy i czescy.


Lady Małgorzata de Fellbrigg, córka Przemysława I Noszaka, księcia cieszyńskiego

Małgorzata cieszyńska urodziła się na cieszyńskim zamku ok. 1366 roku. Była córką księcia Przemysława I Noszaka i jego żony Elżbiety, księżniczki bytomskiej. Jesienią 1381 roku jako dama dworu księżniczki czeskiej - Anny Luksemburskiej, pojechała do Anglii, gdzie wspólnie z ojcem Przemysławem I Noszakiem uczestniczyli w ślubie Anny z przyszłym królem Anglii Ryszardem II. W źródłach angielskich jest określana dosłownie jako Margaret of Teschen, daughter of Primislaus Duke of Teschen in Silesia

Herb Sir Szymona de Fellbrigg

W 1382 roku wyszła za mąż za Sir Szymona de Fellbrigg, chorążego na dworze Ryszarda II. Z tego małżeństwa urodziły się trzy córki: Elżbieta – żona Milesa Stapletona, Alena – żona Wilhelma Tyndale, Anna – zakonnica. Niestety, jak na razie, niewiele wiemy na temat jej życia na dworze angielskim. Zmarła 27 VI 1416 roku na zamku w Fellbrigg i została pochowana tamże w kościele św. Małgorzaty. Z pamiątek po niej do dziś zachował się modlitewnik zawierający godzinki zapisane po łacinie, a także po czesku. Jak sądzą brytyjscy historycy został on przywieziony przez Lady Małgorzatę z jej rodzinnego Cieszyna. Obecnie modlitewnik znajduje się w zbiorach Huntington Library w Kalifornii. 

Płyta nagrobna Sir Szymona de Fellbrigg i jego żony Lady Małgorzaty, w kościele św. Małgorzaty w Fellbrigg

Co ciekawe potomkowie Małgorzaty długo jeszcze chwalili się cieszyńskim pochodzeniem od „czeskich królów” (sic!). Obrazuje to jak silne były związki Księstwa Cieszyńskiego z Królestwem Czech w czasach Przemysława I Noszaka, który był bratankiem czeskiej królowej. Ciekawostką jest również sam nagrobek Szymona de Fellbrigg i Małgorzaty, który jest jedynym, poza królewskimi, grobowcem z tego okresu pokazującym złączony herb małżonków. W ten sposób orzeł Księstwa Cieszyńskiego zawitał na Wyspy, a sama Lady Małgorzata jest jedyną przedstawicielką rodu Piastów, która została wydana za angielskiego szlachcica. Jako ciekawostkę warto też dodać, że jej prawnuk Sir William Tyndale jako pierwszy przetłumaczył Biblię na język angielski z oryginalnych języków greckiego i hebrajskiego.

Strona z modlitewnika Lady Małgorzaty z Fellbrigg, ze zbiorów Huntington Library (2. poł. XIV wieku)