Dzisiaj rozpoczynam serię artykułów poświęconych piastowskim władcom Księstwa Cieszyńskiego, którą rozpoczyna nie kto inny jak Mieszko I.
Mieszko I, urodził się pomiędzy 1252/1256 rokiem, zmarł pomiędzy 1314/1315 rokiem w Cieszynie. Pochodził z prastarego rodu Piastów. Był synem księcia opolskiego Władysława I i Eufemii, księżniczki wielkopolskiej. Mieszko jest protoplastą linii Piastów cieszyńskich i pierwszym suwerennym władcą Księstwa Cieszyńskiego powstałego, jak przyjmuje się w literaturze przedmiotu, 31 stycznia 1290 roku (Mieszko I po raz pierwszy wymieniony jest jako ksiązę cieszyński). W literaturze czasem określany jest jako Mieszko III opolski. W 1285 roku Mieszko I wspierał politycznie biskupa wrocławskiego Tomasza II Zarembę co spowodowało zerwanie przyjaznych stosunków pomiędzy książętami opolsko-raciborskimi i wrocławskimi. Doprowadziło to do oddalenia przez Henryka IV Probusa żony Konstancji, która była siostrą Mieszka. Inną konsekwencją kroku Mieszka I była wyprawa zbrojna księcia wrocławskiego w 1287 zakończona oblężeniem Raciborza i ostatecznym upadkiem politycznym biskupa.
Mieszko I cieszyński był władcą bardzo gospodarnym jeżeli chodzi o politykę wewnętrzną księstwa. Rozpoczął intensywną kolonizację terenów swego księstwa, potrajając liczbę osad. Nadał m.in. przywileje handlowe Cieszynowi, Oświęcimiowi, Bielsku i Frysztatowi. 10 listopada 1292 roku nadał prawa miejskie Zatorowi. W 1290 roku nadał rycerzowi Boguszowi 10 łanów frankońskich w pobliżu Cieszyna, dając początek wsi Boguszowice.
Mieszko I brał czynny udział w walkach o tron krakowski nie popierając kandydatury na króla Polski Henryka IV Probusa, Przemysława II i Władysława Łokietka, stanął po stronie króla Czech Wacława II, co było pierwszym krokiem do zawarcia układu sojuszniczego z Wacławem II, do którego formalnie doszło 17 stycznia 1291 roku w Ołomuńcu. Sojusz skierowany był faktycznie przeciw Władysławowi Łokietkowi i zapewnił Wacławowi II dostęp do grodów książęcych, zagwarantował swobodny przemarsz jego wojskom, w zamian za co Mieszko I otrzymał gwarancję wykupu z ewentualnej niewoli i wsparcie, nie tylko militarne, w sporach z innymi książętami. Dyskusyjną pozostaje sprawa, czy Mieszko I złożył królowi Czech hołd lenny, jeżeli tak to przyjmuje się, że mogło do tego dojść 11 sierpnia 1292 roku w Krakowie, kiedy Wacław II objął tron krakowski.
 |
| Mieszko I Cieszyński, prawdopodobnie został uwieczniony w słynnym Codex Maneese, dzięki swym bliskim kontaktom z królem Czech Wacławem II. Najpewniej Mieszko I to klęczący po lewej rycerz. |
Pewnym jest, że Mieszko I brał między innymi udział w kampanii Wacława II przeciw Władysławowi Łokietkowi w 1292 r. W jej trakcie uczestniczył w wyprawie wojennej na Kraków i w bitwie pod Siewierzem. W 1300 roku w Gnieźnie, Mieszko I był obecny przy koronacji Wacława II na króla Polski. Wzajemny sojusz Księstwa Cieszyńskiego z Królestwem Czech i przyjaźń tych dwóch państw przypieczętowano dodatkowo 05 października 1305 roku małżeństwem córki Mieszka I, Wioli Elżbiety z synem Wacława II, Wacławem III. Dzięki temu Mieszko I miał się stać jedną z najważniejszych postaci w Królestwie Polskim. Niewykluczone także, że dzięki tym zabiegom Mieszko mógł sięgnąć w przyszłości po koronę Polski. Niestety 04 sierpnia 1306 roku w Ołomuńcu Wacław III został zamordowany, nie pozostawiając po sobie żadnego potomstwa. Na nim wygasła królewska linia Przemyślidów, a wielkie plany i ambicje Mieszka I runęły w gruzach raz na zawsze. Latami wypracowywanych wpływów nigdy już nie odzyskał. Po 1306 aktywność polityczna Mieszka I zmalała niemal do zera. Nie znamy przyczyn tego stanu rzeczy, gdyż liczący niewiele ponad pięćdziesiąt lat książę nie był jeszcze stary. Rządy w księstwie coraz bardziej przejmowali jego synowie Władysław i Kazimierz. Jedynym przejawem jego działalności politycznej po upadku rządów czeskich było oddanie w dzierżawę miasta Kęty biskupowi krakowskiemu Janowi Muskacie przeciwnikowi rządów Władysława Łokietka w Małopolsce. W przeciwieństwie, jednak do brata Bolka I Mieszko nie wsparł buntu wójta Alberta w 1311. Mieszko znany był ze swej hojności dla kościoła. Dzięki jego donacjom m. in. ukończono budowę klasztoru dominikańskiego w Oświęcimiu. Władca wspomagał także finansowo klasztor norbertanek w Czarnowąsach koło Opola i dominikanów w Cieszynie. Był żonaty z bliżej nieznaną księżniczką. Istnieje hipoteza, że jego żoną mogła być Grzymisława, wymieniona w Nekrologu opactwa św. Wincentego we Wrocławiu jako zmarła 13 września (bez podania roku). Mieszko I miał trójkę znanych dzieci: Władysława, Kazimierza i Wiolę Elżbietę. Najprawdopodobniej Mieszko I cieszyński został pochowany w krypcie książąt cieszyńskich w kościele dominikańskim w Cieszynie. Przed śmiercią podzielił księstwo na dwie części cieszyńską, którą otrzymał Kazimierz oraz oświęcimską, która znalazła się w rękach Władysława.
 |
| Pomnik Mieszka I cieszyńskiego, autorstwa J. Raszki, w Lasku Miejskim w Cieszynie. |